Nieuwe Maan – de Onzichtbare Fase

Volgende nieuwe maan

11 apr 2021, 23:30

Vorige nieuwe maan

13 mrt 2021, 07:21

De tijden voor nieuwe maan kunnen per tijdzone verschillen. De data zijn gebaseerd op de lokale tijd in Campinas. Locatie wijzigen

We kunnen de nieuwe maan niet zien

Er zijn twee redenen waarom we de nieuwe maan niet kunnen zien:

1. De uitlijning van de Zon, de Maan en de Aarde laat de kant van de Maan die naar de Aarde is gericht in het donker. Dit wordt een conjunctie of Syzygie genoemd.
2. De nieuwe maan staat overdag aan de hemel. Ze komt op en gaat onder rond dezelfde tijd als de Zon, waardoor ze te dicht bij de schittering van de Zon staat om met het blote oog te worden gezien.

Maar toch is er één speciale gelegenheid waarbij we een nieuwe maan kunnen zien: tijdens een zonsverduistering. In feite is dit de enige gelegenheid waarbij de nieuwe maan ‘perfect’ is. De baan van de maan om de aarde is enigszins gekanteld, waardoor zon, maan en aarde bij nieuwe maan meestal niet perfect op één lijn staan. Met speciale apparatuur is het soms mogelijk om op het precieze moment van nieuwe maan een flinterdun maansikkeltje aan de blauwe hemel waar te nemen.

Maanstanden in uw stad

Een goede nacht om naar de sterren te kijken

Aangezien de nachten met nieuwe maan donker zijn, is dit vaak de beste tijd om andere hemelobjecten te bekijken, zoals planeten, meteorenregens en deep sky objecten zoals sterrenhopen, nevels en sterrenstelsels.

De helft van het oppervlak van de maan wordt altijd verlicht door direct zonlicht, behalve tijdens maansverduisteringen wanneer de aarde haar schaduw op de maan werpt. Hoeveel van dat licht we vanaf de Aarde kunnen zien varieert elke dag, en dit noemen we een maanfase.

Is er een donkere kant van de Maan?

Hogere getijden bij nieuwe maan

Het grootste verschil tussen hoog- en laagwater is rond nieuwe maan en volle maan. Tijdens deze maanfasen duwen de zwaartekracht van de maan en de zon het water van de oceaan in dezelfde richting. Deze getijden staan bekend als springtij of koningsgetij.

Religieuze en culturele betekenis

De maan bepaalt de data van veel religieuze en culturele feestdagen over de hele wereld. De Nieuwe Maan van februari markeert het begin van het Maanjaar in de Chinese kalender.

Ongeveer een dag na de conjunctie van de Nieuwe Maan wordt de Maan weer zichtbaar. De beginperiode, waarin alleen het dunste flintertje van een halve maan zichtbaar wordt, werd vroeger Nieuwe Maan genoemd, terwijl de donkerste fase Donkere Maan werd genoemd.

Deze traditionele definitie van de Nieuwe Maan is in sommige culturen nog in gebruik en definieert het begin van de maanden in de Islamitische kalender.

Eerste Primaire Maanfase

In de westerse cultuur verdelen we de maanmaand in vier primaire en vier intermediaire Maanfasen.

De nieuwe maan is de eerste primaire Maanfase. De volgende drie zijn de Eerste Kwartier Maan (Halve Maan), de Volle Maan, en de Derde Kwartier Maan (Halve Maan).

Daarnaast zijn er vier tussenliggende maanfasen; de Wassende Halve Maan, de Wassende Gibbous Maan, de Afnemende Gibbous Maan, en de Afnemende Halve Maan.

Nieuwe Maan Symbool in Kalenders

Het symbool voor nieuwe maan in moderne kalenders is een gevulde, zwarte cirkel.

De andere primaire maanfasesymbolen in kalenders:
= Eerste Kwartier, = Volle Maan, = Derde Kwartier

Kalender met Maanfasen

Oorzaken Zonsverduisteringen

Twee tot drie keer per jaar valt de Nieuwe Maan fase samen met het bereiken van de maansknopen van haar baan. De maansknopen zijn de punten waar de baan van de Maan de ecliptica kruist, dat is het pad van de Zon, gezien vanaf de Aarde. Dan komt de nieuwe maan tussen de aarde en de zon en wordt zichtbaar als een silhouet voor de zon.

Zonsverduisteringen kunnen alleen plaatsvinden in de uren rond nieuwe maan. Maansverduisteringen daarentegen treden alleen op bij Volle Maan.

Wanneer is de volgende zonsverduistering?

Een zwarte maan is een nieuwe maan

De meeste jaren hebben 12 nieuwe manen, een per maand. Maar onze kalender loopt niet perfect synchroon met astronomische gebeurtenissen. Daarom heeft een jaar af en toe 13 nieuwe manen. In dat geval is ten minste één van die nieuwe manen een zwarte maan.

Super- en Micro- nieuwe maan

De maan draait op een elliptische baan om de aarde, dus verandert haar afstand tot de aarde gedurende een maanmaand.

Het punt dat het dichtst bij de aarde staat heet perigeum, en het verste punt staat bekend als apogeum. Wanneer de nieuwe maan dicht bij het perigeum staat, wordt dit een Super Nieuwe Maan genoemd.

Een Micro Nieuwe Maan daarentegen staat het verst van de aarde, bij het apogeum.

Topics: Maan, Astronomie, Verduisteringen, Kalender