Epinefryna jest jedynym skutecznym leczeniem anafilaksji

Anafilaksja jest ciężką reakcją alergiczną, która może potencjalnie prowadzić do śmierci, jeśli nie jest natychmiast leczona. Reakcje alergiczne zazwyczaj zaczynają się nagle po ekspozycji na alergen, który może być pokarmem, lekiem, użądleniem owada lub innym czynnikiem wyzwalającym. Anafilaksja może wystąpić u każdego w dowolnym momencie; czasami może być wywołana przez alergeny, na które dana osoba miała tylko łagodne reakcje w przeszłości – lub na które nigdy wcześniej nie reagowała.

Rozpoznanie anafilaksji

Łagodna reakcja alergiczna może obejmować pokrzywkę, swędzenie, zaczerwienienie, obrzęk warg lub języka, lub jakąś kombinację tych objawów.

Jednakże obrzęk gardła lub jego zaciśnięcie, problemy z oddychaniem, świszczący oddech, duszność, kaszel, światłowstręt, omdlenie, skurcze brzucha, nudności, wymioty, biegunka lub poczucie zbliżającej się zagłady to objawy anafilaksji. Objawy reakcji anafilaktycznej mogą się różnić w zależności od epizodu, nawet u tej samej osoby.

Jak należy leczyć anafilaksję?

Ważne jest szybkie rozpoznanie anafilaksji, aby można ją było szybko leczyć za pomocą epinefryny, leku pierwszego rzutu w leczeniu anafilaksji. Epinefryna jest hormonem wytwarzanym przez nadnercza. Działa w ciągu kilku minut, zapobiegając postępowi i odwracając objawy anafilaksji.

Pacjenci mogą się zastanawiać, czy powinni podawać epinefrynę, jeśli podejrzewają – ale nie są pewni – że mają reakcję anafilaktyczną. Odpowiedź brzmi: tak. Epinefryna powinna być podawana bezzwłocznie, jeśli istnieje jakakolwiek obawa lub podejrzenie wystąpienia anafilaksji, ponieważ ryzyko nieleczonej ciężkiej reakcji alergicznej przewyższa ryzyko niewłaściwego podania epinefryny.

Opóźnienie w podaniu epinefryny może spowodować cięższe reakcje, a nawet śmierć. Osoby posiadające przy sobie autowstrzykiwacz epinefryny (EpiPen, Auvi-Q, Adrenaclick, inne) powinny użyć go natychmiast, jeśli podejrzewają u siebie reakcję anafilaktyczną, a następnie zadzwonić pod numer 911. Jeśli nie masz przy sobie wstrzykiwacza epinefryny, natychmiast zadzwoń pod numer 911.

Każda osoba, u której zastosowano epinefrynę po wystąpieniu reakcji anafilaktycznej, powinna zostać przewieziona karetką na pogotowie, gdzie będzie nadal monitorowana. Dzieje się tak dlatego, że u niektórych osób, u których wystąpiła reakcja anafilaktyczna, może dojść do przedłużającej się anafilaksji, z objawami trwającymi kilka godzin (lub ewentualnie dni). U innych osób może wystąpić anafilaksja dwufazowa, czyli nawrót objawów kilka godzin (lub ewentualnie dni) po ustąpieniu objawów, nawet bez dalszej ekspozycji na czynnik wywołujący alergię. Zarówno w przypadku przedłużających się, jak i dwufazowych reakcji anafilaktycznych, leczeniem pierwszego rzutu pozostaje epinefryna. Reakcje dwufazowe mogą wystąpić do trzech dni po początkowej reakcji anafilaktycznej, co oznacza, że objawy mogą wystąpić nawet po wypisaniu z izby przyjęć.

Czy w anafilaksji jest miejsce dla leków przeciwhistaminowych lub glikokortykoidów?

Nie ma substytutu dla epinefryny, która jest jedynym lekiem pierwszego rzutu w anafilaksji. Ani leki przeciwhistaminowe, ani glikokortykoidy nie działają tak szybko jak epinefryna i żadne z nich nie są w stanie skutecznie leczyć ciężkich objawów związanych z anafilaksją.

Jednakże w niektórych przypadkach anafilaksji, po podaniu epinefryny, oprócz epinefryny mogą być stosowane leki przeciwhistaminowe, takie jak difenhydramina (Benadryl) lub cetyryzyna (Zyrtec), glikokortykoidy, takie jak prednizon, lub ich połączenie.

Leki przeciwhistaminowe mogą złagodzić niektóre objawy łagodnej (nieanafilaktycznej) reakcji alergicznej, takie jak pokrzywka, swędzenie lub zaczerwienienie, zazwyczaj w ciągu godziny lub dwóch po ich podaniu. Działanie glikokortykoidów trwa jeszcze dłużej, więc nie są one przydatne w leczeniu jakichkolwiek ostrych objawów.

Jak zauważono w wytycznych postępowania w anafilaksji opublikowanych w Journal of Allergy and Clinical Immunology, ani leki przeciwhistaminowe, ani glikokortykoidy nie okazały się skuteczne w zapobieganiu anafilaksji dwufazowej, więc nie powinny być podawane rutynowo po ustąpieniu natychmiastowych objawów alergii. Jednakże, niektórzy pacjenci mogą odnieść korzyści z krótkiego kursu glikokortykoidów, na przykład jeśli mieli silny obrzęk twarzy lub objawy astmy związane z ich reakcją anafilaktyczną.

Jak zapobiegać przyszłym reakcjom anafilaktycznym

Każdy, kto miał anafilaksję jest w grupie zwiększonego ryzyka ponownego jej wystąpienia. O ile ryzyko ponownego narażenia na alergen nie jest minimalne, należy zawsze nosić przy sobie wstrzykiwacz epinefryny. Ponadto, należy udać się do alergologa w celu dalszej oceny i postępowania, zwłaszcza jeśli istnieją jakiekolwiek wątpliwości co do tego, co wywołało anafilaksję lub czy mogą występować inne alergiczne czynniki wyzwalające. Wreszcie, należy dołożyć wszelkich starań, aby całkowicie uniknąć alergicznego czynnika wyzwalającego, ponieważ nawet niewielkie ilości mogą wywołać ciężką reakcję alergiczną.

Drukuj