Gonitwa byków

Święty Fermin, uhonorowany w Pampelunie

Pampeluna, 7 lipca 2005 r. Ludzie wspinają się na płoty, gdy byki przebiegają przez plac ratuszowy.

Pampeluna encierro jest najpopularniejszym wydarzeniem w Hiszpanii i jest transmitowane na żywo przez RTVE, publiczny hiszpański kanał telewizyjny, od ponad 30 lat. Jest to wydarzenie o najwyższym profilu w ramach festiwalu San Fermín, który odbywa się co roku w dniach 6-14 lipca. Pierwsza gonitwa byków odbywa się 7 lipca, a następnie w każdy kolejny poranek festiwalu, zaczynając codziennie o 8 rano. Wśród zasad uczestnictwa w wydarzeniu jest to, że uczestnicy muszą mieć co najmniej 18 lat, biec w tym samym kierunku co byki, nie podburzać byków i nie być pod wpływem alkoholu.

FenceEdit

W Pampelunie, zestaw drewnianych płotów jest wzniesiony, aby kierować byki wzdłuż trasy i zablokować boczne ulice. Podwójne drewniane ogrodzenie jest używane w tych miejscach, gdzie jest wystarczająco dużo miejsca, podczas gdy w innych częściach budynki ulicy działają jako bariery. Szczeliny w barykadach są na tyle szerokie, by człowiek mógł się przez nie prześlizgnąć, ale na tyle wąskie, by zablokować byka. Ogrodzenie składa się z około trzech tysięcy oddzielnych kawałków drewna. Niektóre części ogrodzenia pozostają na miejscu przez cały czas trwania fiesty, podczas gdy inne są umieszczane i usuwane każdego ranka. Widzowie mogą stać tylko za drugim płotem, podczas gdy przestrzeń między nimi jest zarezerwowana dla ochrony i personelu medycznego, a także dla uczestników, którzy potrzebują osłony podczas imprezy.

EliminariaEdit

Barierka policyjna na początku biegu zatrzymuje ludzi do momentu wystrzelenia pierwszej rakiety.

Encierro rozpoczyna się od odśpiewania przez biegaczy benedykcji. Jest ono śpiewane trzykrotnie, za każdym razem zarówno po hiszpańsku, jak i po baskijsku. Fermina, patrona festiwalu i miasta, aby prosić świętego o ochronę i może być przetłumaczone na angielski jako „We ask Saint Fermin, as our Patron, to guide us through the encierro and give us his blessing”. Śpiewacy kończą okrzykiem „¡Viva San Fermín! i Gora San Fermin! („Niech żyje święty Fermin”, odpowiednio po hiszpańsku i baskijsku). Większość biegaczy ubrana jest w tradycyjny strój festiwalowy, który składa się z białej koszuli i spodni z czerwonym paskiem (faja) i apaszką (pañuelo). Ponadto niektórzy z nich trzymają w ręku zwiniętą gazetę z dnia, aby w razie potrzeby odciągnąć od nich uwagę byków.

BieganieEdit

Biegający w Pampelunie. Bieg z bykiem w typowym stroju

Pampeluna, 2007. Byki podążające za kilkoma biegaczami wchodzą na ring byków z callejón, gdzie kończy się impreza. Byki widoczne są na pierwszym i drugim planie zdjęcia.

Pierwsza rakieta zostaje odpalona o godzinie 8 rano, aby ostrzec biegaczy, że brama corralu jest otwarta. Druga rakieta sygnalizuje, że wszystkie sześć byków zostało wypuszczonych. Trzecia i czwarta rakieta to sygnały, że całe stado weszło na arenę i do zagrody, co oznacza koniec imprezy. Średni czas trwania między pierwszą rakietą a końcem encierro wynosi dwie minuty i 30 sekund.

Encierro składa się zazwyczaj z sześciu byków, które mają walczyć po południu, sześciu wołów, które biegną w stadzie razem z bykami, i trzech wołów, które podążają za stadem, aby zachęcić oporne byki do kontynuowania trasy. Zadaniem wołów, które codziennie pokonują trasę, jest prowadzenie byków do areny. Średnia prędkość stada wynosi 24 km/h (15 mph).

Długość biegu wynosi 875 metrów (957 jardów). Przebiega przez cztery ulice starej części miasta (Santo Domingo, Ayuntamiento, Mercaderes i Estafeta), przez Plac Ratuszowy i krótki odcinek „Telefónica” (nazwany tak na cześć starej centrali telefonicznej na końcu Calle Estafeta) tuż przed wejściem na arenę przez jej callejón (tunel). Najszybsza część trasy wiedzie w górę Santo Domingo i przez Plac Ratuszowy, ale byki często rozdzielały się przy wejściu na ulicę Estafeta, gdy zwalniały. Jeden lub więcej byków ślizgało się wchodząc w zakręt na Estafeta („la curva”), co spowodowało zainstalowanie antypoślizgowej nawierzchni i teraz większość byków pokonuje zakręt na Estafeta i często wyprzedza woły. To spowodowało, że bieg jest szybszy. Biegacze nie są dozwoleni na pierwszych 50 metrach encierro, które jest pod górkę, gdzie byki są znacznie szybsze.

Obrażenia, ofiary śmiertelne i pomoc medycznaEdit

Dwóch rannych biegaczy jest leczonych przez służby medyczne.

Co roku od 50 do 100 osób doznaje obrażeń podczas biegu. Nie wszystkie urazy wymagają przewiezienia pacjentów do szpitala: w 2013 roku 50 osób zostało przewiezionych karetką do szpitala w Pampelunie, przy czym liczba ta prawie podwoiła się w stosunku do roku 2012.

Goring jest znacznie rzadszy, ale potencjalnie zagrażający życiu. W 2013 roku, na przykład, sześciu uczestników zostało przeoranych wzdłuż festiwalu, w 2012 roku, tylko czterech biegaczy zostało rannych przez rogi byków z dokładnie taką samą liczbą przeoranych osób w 2011 roku, dziewięciu w 2010 roku i 10 w 2009 roku; z jednym z tych ostatnich zabitym. Ponieważ większość biegaczy to mężczyźni, od 1974 roku tylko 5 kobiet zostało stratowanych. Przed tą datą bieganie było zabronione dla kobiet.

Innym poważnym zagrożeniem jest upadek biegaczy i gromadzenie się ich („montón”) przy wejściu do areny, która działa jak lej, ponieważ jest znacznie węższa niż poprzednia ulica. W takich przypadkach dochodzi do obrażeń zarówno z powodu uduszenia i stłuczenia osób znajdujących się w stertach, jak i z powodu ukąszenia przez byki, które wbijają się w stertę. Takie zablokowanie wejścia miało miejsce co najmniej dziesięć razy w historii biegu, ostatni raz w 2013 roku, a pierwszy w 1878 roku. Biegacz zmarł z powodu uduszenia w jednym z takich spiętrzeń w 1977 r.

Ogółem, od czasu rozpoczęcia prowadzenia rejestrów w 1910 r., 15 osób zginęło w biegu byków w Pampelunie, większość z nich z powodu bycia przeżartym. Aby zminimalizować wpływ urazów każdego dnia 200 osób współpracuje w opiece medycznej. Są oni rozmieszczeni w 16 punktach sanitarnych (średnio co 50 metrów), z których każdy posiada co najmniej lekarza i pielęgniarkę wśród swojego personelu. Większość z tych 200 osób to wolontariusze, głównie z Czerwonego Krzyża. Oprócz punktów medycznych jest też około 20 karetek pogotowia. Taka organizacja pozwala na ustabilizowanie stanu osoby poszkodowanej i przewiezienie jej do szpitala w czasie krótszym niż 10 minut.

Dress codeEdit

Plac Ratuszowy w „Biedrze”.

Chociaż nie ma formalnego dress code’u, bardzo powszechnym i tradycyjnym strojem są białe spodnie, biała koszula z czerwonym szalikiem wokół talii i czerwoną chustką na szyi. Ten strój ma na celu uhonorowanie San Fermin, centrum obchodów, z powodu jego męczeńskiej śmierci; białe stroje reprezentują czystość i świętość świętego, a czerwone chusteczki, lub „pañuelos”, reprezentują jego śmierć przez ścięcie głowy. Dla wielu biegaczy, którzy chcą być widziani w kolorach innych niż biały, częstym alternatywnym wyborem kolorystycznym jest niebieski. Inni umieszczają na swoich koszulkach duże logo. W dobie eksplozji mediów społecznościowych, jest to sposób na wyróżnienie kogoś na zdjęciu.

MediaEdit

Hemingway pił w Café Iruña, założonej w 1888 roku w Pampelunie/Iruña

Pampelońskie encierro było wielokrotnie przedstawiane w literaturze, telewizji czy reklamie, ale stało się znane na całym świecie częściowo dzięki opisom Ernesta Hemingwaya w książkach „Słońce też wschodzi” i „Śmierć po południu”. Pionier kina Louis Lumière sfilmował bieg w 1899 r.

Wydarzenie to jest podstawą rozdziału w powieści Jamesa Michenera z 1971 r. The Drifters.

Bieg jest przedstawiony w filmie Billy’ego Crystala z 1991 r. City Slickers, gdzie postać „Mitcha” (Crystal) zostaje przeorana (nie śmiertelnie) od tyłu przez byka podczas wakacji z innymi głównymi bohaterami.

Gonitwa byków w Cuéllar, provincia de Segovia, Hiszpania.

Bieg pojawia się w bollywoodzkim filmie Zindagi Na Milegi Dobara z 2011 roku, w reżyserii Zoya Akhtar, jako ostatnia odwaga na liście wiaderek trzech kawalerów, którzy muszą pokonać swój ostateczny strach; śmierć. Na początku, trio uruchomić część trasy. Zatrzymują się na placu, ale potem odzyskują nerwy i kontynuują do końca. Zakończenie biegu jest wyrazem ich wolności, uczą się, że przetrwanie śmiertelnego zagrożenia może przynieść radość.

Bieganie z Bykami, dokument z festiwalu z 2012 roku, nakręcony przez Construct Creatives i przedstawiony przez Jasona Farrela, ukazuje wady i zalety kontrowersyjnej tradycji.

Od 2014 do 2016 roku Esquire Network transmitowało bieg byków na żywo w Stanach Zjednoczonych, zarówno z komentarzem na żywo, jak i nagranym „podsumowaniem” później w ciągu dnia przez komentatorów NBCSN, Men in Blazers, w tym wywiadami z uznanymi uczestnikami, takimi jak urodzony w Madrycie biegacz David Ubeda, były żołnierz amerykańskich sił specjalnych, który stał się filmowcem Dennis Clancey, Joseph Distler, słynny nowojorski biegacz byków, oraz były brytyjski torreador i autor Alexander Fiske-Harrison.

W 2014 r. przewodnik autorstwa Alexandra Fiske-Harrisona, Joe Distlera, wnuka Ernesta Hemingwaya – Johna, córki Orsona Wellesa – Beatrice, z przedmową burmistrza Pampeluny, wywołał nagłówki na całym świecie, gdy jeden z autorów, Bill Hillmann, został przeorany przez byka wkrótce po jego publikacji. Została ona ponownie wydana w 2017 roku pod tytułem The Bulls Of Pamplona z zastępczym rozdziałem autorstwa Dennisa Clanceya.