Jak awarie levee sprawiły, że huragan Katrina stał się większą katastrofą

Do czasu, gdy huragan Katrina wylądował w pobliżu Buras w Luizjanie, wczesnym rankiem 29 sierpnia 2005 roku, powódź już się rozpoczęła.

O godzinie 5 rano, godzinę przed tym jak huragan uderzył w ląd, Korpus Inżynierów Armii Stanów Zjednoczonych, który zarządza systemem wałów i zapór przeciwpowodziowych w Nowym Orleanie i jego okolicach, otrzymał raport, że wały 17 Kanału Ulicznego, największego kanału odwadniającego miasta, zostały naruszone. Na wschód od miasta, potężne fale sztormowe wysłały potoki wody ponad wałami wzdłuż ujścia rzeki Mississippi do Zatoki (MRGO) i do parafii St. Bernard, położonej na południowy wschód od Nowego Orleanu.

W sumie levele i wały przeciwpowodziowe w Nowym Orleanie i okolicach runęły w ponad 50 miejscach podczas huraganu Katrina, zalewając 80 procent miasta i 95 procent parafii St.

Mimo, że tysiące Nowo Orleanczyków ewakuowało się w dniach poprzedzających Katrinę, około 100 000 osób pozostało w mieście. Powódź spowodowała przerwy w dostawie prądu i awarie transportu w całym mieście, co jeszcze bardziej utrudniło reakcję na huragan. W szczególnie ciężko dotkniętych obszarach, takich jak Lower Ninth Ward, woda osiągnęła głębokość do 15 stóp, uwięziła wielu ludzi w domach na dachach lub na strychach na wiele dni, zanim zostali uratowani.

Dokładna liczba ofiar śmiertelnych jest wciąż niepewna, ale szacuje się, że ponad 1500 osób w Luizjanie straciło życie z powodu huraganu Katrina, wiele z nich z powodu utonięcia. Zniszczenia spowodowane przez huragan i towarzyszące mu uszkodzenie wałów ochronnych spowodowały, że miliony ludzi w Nowym Orleanie i na całym wybrzeżu Zatoki Perskiej pozostało bez dachu nad głową, a około 400 000 mieszkańców opuściło miasto na stałe.

WATCH: Cities of the Underworld: Hurricane Katrina on HISTORY Vault

Znaki ostrzegawcze

W bezpośrednim następstwie Katriny, urzędnicy federalni – w tym Michael Brown, dyrektor Federalnej Agencji Zarządzania Kryzysowego (FEMA), który później podał się do dymisji w związku z jego postępowaniem w odpowiedzi na Katrinę, oraz prezydent George W. Bush – twierdzili, że katastrofalne uszkodzenie leveli w Nowym Orleanie było czymś, czego nikt nie mógł przewidzieć. „Nie sądzę, aby ktokolwiek przewidział przerwanie leveli” – powiedział Bush 1 września 2005 r. podczas wywiadu dla Good Morning America.

Ale awarie levee nie były całkowitym zaskoczeniem. Przez lata przed huraganem Katrina naukowcy, dziennikarze i urzędnicy zajmujący się sytuacjami kryzysowymi martwili się o to, co mogłoby się stać, gdyby w Nowy Orlean uderzył silny huragan.

Podczas huraganu Georges, huraganu 2 kategorii w 1998 roku, fale na jeziorze Pontchartrain, na północ od miasta, sięgały zaledwie stopę od szczytu leveli, donosili John McQuaid i Mark Schleifstein w New Orleans Times-Picayune w 2002 roku. „Silniejszy sztorm na nieco innym kursie… mógłby zrealizować najgorszy scenariusz urzędników: setki miliardów galonów wody z jeziora przelewających się przez wały na obszar położony średnio 5 stóp poniżej poziomu morza, bez naturalnych sposobów odwadniania” – napisali trzy lata przed uderzeniem Katriny.

READ MORE: Hurricane Katrina: 10 Facts About the Deadly Storm and Its Legacy

The 'Bowl Effect'

Obawy przed powodzią sięgają aż do założenia Nowego Orleanu na lądzie w 1717 roku, przez francusko-kanadyjskiego odkrywcę Jean-Baptiste Le Moyne, Sieur de Bienville. Ingerencja człowieka – w tym ekspansja na osuszone tereny bagienne otaczające pierwotne miasto – oraz erozja przybrzeżnych mokradeł przez wieki tylko pogarszały sytuację. Do czasu nadejścia Katriny Nowy Orlean znajdował się średnio sześć stóp poniżej poziomu morza, a niektóre dzielnice nawet niżej.

Otoczony wodą – jeziorem Pontchartrain od północy i rzeką Missisipi od południa – i z dwóch stron otoczony bagnami, Nowy Orlean od dawna polegał na systemie wałów chroniących go przed powodzią. Jednak niska wysokość miasta i jego położenie w obrębie różnych systemów wałów ochronnych powoduje tak zwany „efekt miski”, co oznacza, że gdy woda dostanie się do miasta, bardzo trudno jest ją stamtąd usunąć. Podczas Katriny, gdy wiele stacji pomp zostało uszkodzonych przez sztorm, woda pozostała w misce.

Błędy inżynierii

Przed huraganem Katrina, Nowy Orlean nie doświadczył poważnego huraganu od 40 lat. Po tym, jak huragan Betsy zalał miasto w 1965 roku, zabijając kilkadziesiąt osób i powodując ponad 1 miliard dolarów szkód, Kongres upoważnił Korpus Inżynierów Armii Stanów Zjednoczonych do rozpoczęcia gruntownego remontu systemu ochrony przed huraganami w regionie. Jednak z powodu cięć budżetowych i różnych opóźnień, projekt był ukończony w zaledwie 60-90% do czasu uderzenia Katriny, zgodnie z raportem Biura Odpowiedzialności Rządu Stanów Zjednoczonych.

W bezpośrednim następstwie huraganu Katrina, Korpus Inżynierów Armii USA twierdził, że potężna burza przytłoczyła system levee, który został zaprojektowany do ochrony regionu przed burzą kategorii 3 lub niższej. Jednak późniejsze dochodzenia ujawniły, że niektóre z miejskich wałów zawiodły nawet przy poziomie wody znacznie niższym niż ten, który miały wytrzymać.

W czerwcu 2006 roku Korpus Armii wydał liczący ponad 6000 stron raport, w którym wziął na siebie przynajmniej część odpowiedzialności za powódź, jaka miała miejsce podczas Katriny, przyznając, że levele zawiodły z powodu wadliwych i przestarzałych praktyk inżynieryjnych użytych do ich budowy. Mimo to nadal toczyła się debata na temat tego, kto ponosi winę za katastrofę: Raport wzywał również lokalnych urzędników do popychania Korpusu do budowy mniej efektywnego systemu ochrony przed huraganami, twierdzenia, które główny autor raportu później stwierdził, że nie były uzasadnione, zgodnie z raportem z 2015 roku w New York Times.

W ciągu dekady po huraganie Katrina, rządy federalne, stanowe i lokalne wydały ponad 20 miliardów dolarów na budowę 350 mil nowych levees, ścian przeciwpowodziowych i innych struktur. Ulepszony system ma chronić Nowy Orlean przed burzami, które spowodowałyby tak zwaną „100-letnią” powódź lub powódź, która ma 1 procent szans na wystąpienie w danym roku.

Nawet przy tak dużych nakładach finansowych, eksperci nadal zastanawiają się, czy Nowy Orlean jest naprawdę bezpieczny przed następną wielką burzą.