Jak działa hipnoza
Ludzie zastanawiają się i spierają o hipnozę od ponad 200 lat, ale nauka nie wyjaśniła jeszcze w pełni, jak to się właściwie dzieje. Widzimy, co dana osoba robi pod hipnozą, ale nie jest jasne, dlaczego to robi. Ta zagadka jest tak naprawdę małym elementem o wiele większej układanki: jak działa ludzki umysł. Jest mało prawdopodobne, że naukowcy dojdą do ostatecznego wyjaśnienia działania umysłu w przewidywalnej przyszłości, więc można się założyć, że hipnoza również pozostanie tajemnicą.
Ale psychiatrzy rozumieją ogólne cechy hipnozy i mają pewien model jej działania. Jest to stan transu charakteryzujący się niezwykłą sugestywnością, rozluźnieniem i wzmożoną wyobraźnią. Nie jest to sen, ponieważ osoba poddana hipnozie jest cały czas czujna. Najczęściej porównuje się go do śnienia lub uczucia „zatracenia się” w książce lub filmie. Jesteś w pełni świadomy, ale wyciszasz większość otaczających Cię bodźców. Skupiasz się intensywnie na danym temacie, prawie wykluczając wszelkie inne myśli.
Reklama
W codziennym transie snu dziennego lub filmu, wyimaginowany świat wydaje ci się poniekąd rzeczywisty, w tym sensie, że w pełni angażuje twoje emocje. Wyimaginowane wydarzenia mogą wywoływać prawdziwy strach, smutek lub szczęście, a nawet możesz wstrząsnąć się w fotelu, jeśli jesteś czymś zaskoczony (potwór wyskakujący z cienia, na przykład). Niektórzy badacze zaliczają wszystkie takie transy do form autohipnozy. Milton Erickson, główny hipnotyzer XX wieku, twierdził, że ludzie hipnotyzują się na co dzień. Jednak większość psychiatrów skupia się na stanie transu wywołanym celowymi ćwiczeniami relaksacyjnymi i koncentrującymi. Ta głęboka hipnoza jest często porównywana do stanu relaksu pomiędzy jawą a snem.
W konwencjonalnej hipnozie podchodzisz do sugestii hipnotyzera lub własnych pomysłów tak, jakby były rzeczywistością. Jeśli hipnotyzer zasugeruje, że Twój język spuchł dwukrotnie, poczujesz w ustach nieprzyjemne uczucie i możesz mieć problemy z mówieniem. Jeśli hipnotyzer zasugeruje Ci, że pijesz czekoladowy koktajl mleczny, poczujesz jego smak i ochłodzenie w ustach i gardle. Jeśli hipnotyzer zasugeruje Ci, że się boisz, możesz poczuć panikę lub zacząć się pocić. Jednak przez cały czas masz świadomość, że to wszystko jest wytworem wyobraźni. Zasadniczo „grasz w udawanie” na intensywnym poziomie, tak jak robią to dzieci.
W tym szczególnym stanie psychicznym ludzie czują się nieskrępowani i zrelaksowani. Przypuszczalnie dzieje się tak dlatego, że wyciszają zmartwienia i wątpliwości, które normalnie trzymają ich działania w ryzach. Możesz doświadczyć tego samego uczucia podczas oglądania filmu: W miarę jak wciągasz się w fabułę, zmartwienia dotyczące pracy, rodziny itp. zanikają, aż wszystko, o czym myślisz, to to, co widać na ekranie.
W tym stanie jesteś również bardzo podatny na sugestie. Oznacza to, że kiedy hipnotyzer powie Ci, żebyś coś zrobił, prawdopodobnie w pełni przyjmiesz ten pomysł. To właśnie sprawia, że pokazy hipnotyzera scenicznego są tak zabawne. Normalnie powściągliwi, rozsądni dorośli nagle przechadzają się po scenie gdacząc jak kurczaki lub śpiewając na najwyższych obrotach płuc. Strach przed kompromitacją zdaje się wylatywać przez okno. Poczucie bezpieczeństwa i moralności uczestnika pozostaje jednak zakorzenione przez cały czas trwania doświadczenia. Hipnotyzer nie jest w stanie zmusić cię do zrobienia czegoś, czego nie chcesz zrobić.
Ale co sprawia, że tak się dzieje? W następnej części przyjrzymy się najszerzej akceptowanej teorii tego, co dzieje się, gdy zostajesz zahipnotyzowany.