Kalendarz juliański
Kalendarz juliański, zwany też kalendarzem starego stylu, system datowania ustanowiony przez Juliusza Cezara jako reforma rzymskiego kalendarza republikańskiego.
© Photos.com/Thinkstock
Do lat 40. p.n.e. rzymski kalendarz obywatelski wyprzedzał o trzy miesiące kalendarz słoneczny. Cezar, poradzony przez aleksandryjskiego astronoma Sosigenesa, wprowadził egipski kalendarz słoneczny, przyjmując długość roku słonecznego jako 365 1/4 dnia. Rok podzielony był na 12 miesięcy, z których wszystkie miały 30 lub 31 dni, z wyjątkiem lutego, który zawierał 28 dni w latach zwykłych (365-dniowych) i 29 w co czwartym roku (roku przestępnym, liczącym 366 dni). Lata przestępne powtarzały się 23 lutego; w kalendarzu juliańskim nie było 29 lutego. Aby wyrównać kalendarze obywatelski i słoneczny, Cezar dodał dni do roku 46 p.n.e., tak że zawierał on 445 dni. Z powodu nieporozumień kalendarz nie działał sprawnie aż do 8 roku n.e.
Sosigenes przeszacował długość roku o 11 minut i 14 sekund, a do połowy XV wieku skumulowany efekt tego błędu przesunął daty pór roku o około 10 dni w stosunku do czasów Cezara. Reforma papieża Grzegorza XIII (zob. kalendarz gregoriański), ogłoszona w 1582 r., przywróciła kalendarz do dat pór roku z 325 r., co oznacza korektę o 10 dni. Od 1582 roku kalendarz juliański był stopniowo porzucany na rzecz kalendarza gregoriańskiego. Wielka Brytania przeszła na kalendarz gregoriański w 1752 roku. Niektóre wschodnie kościoły prawosławne nadal używają kalendarza juliańskiego do określania stałych dat liturgicznych; inne od 1923 r. używają do tego celu zrewidowanego kalendarza juliańskiego, który jest bardzo zbliżony do kalendarza gregoriańskiego. Prawie wszystkie wschodnie kościoły prawosławne używają kalendarza juliańskiego do ustalania dat ruchomych świąt, takich jak Wielkanoc.
Obecna rozbieżność między kalendarzem juliańskim a gregoriańskim wynosi 13 dni. Jednak w 2100 r. różnica ta wyniesie 14 dni.