La Primavera Botticellego

To wspaniałe i słynne dzieło sztuki wielkiego Botticellego zostało namalowane dla Lorenzo di Pierfrancesco de' Medici, kuzyna Wawrzyńca Wspaniałego. Medyceusze byli bardzo ważną florencką rodziną bankierską, a później domem królewskim Toskanii.

Krytycy są podzieleni co do daty powstania dzieła. Primavera (czyli Alegoria Wiosny) pełna jest alegorycznych znaczeń, których interpretacja jest trudna i wciąż niepewna.
Pośród wielu teorii proponowanych w ostatnich dziesięcioleciach, tą, która wydaje się być najbardziej potwierdzona, jest interpretacja obrazu jako królestwa Wenus, opiewanego przez starożytnych poetów i przez Poliziano (słynnego uczonego na dworze Medyceuszy). Po prawej stronie Zefir (młodzieniec o niebieskiej twarzy) goni Florę i zapładnia ją oddechem. Flora zamienia się w Wiosnę, elegancką kobietę rozrzucającą swoje kwiaty po świecie. Wenus, w środku, reprezentuje „Humanitas” (dobroć), która chroni mężczyzn. Po lewej stronie tańczą trzy Gracje, a Merkury rozprasza chmury.

Alegoria Wiosny jest bardzo wyrafinowanym dziełem sztuki. Naturalistyczne szczegóły łąki (setki rodzajów kwiatów), umiejętne użycie koloru, elegancja postaci i poezja całości sprawiły, że to ważne i fascynujące dzieło jest znane na całym świecie.

Pomijając wiele możliwych interpretacji proponowanych przez różnych ekspertów, pewne jest humanistyczne znaczenie dzieła: Wenus jest życzliwością (Humanitas), ponieważ odróżnia wartości materialne (po prawej) od duchowych (po lewej). Humanitas promuje ideał człowieka pozytywnego, pewnego swoich możliwości i wrażliwego na potrzeby innych.

Ta starożytna koncepcja była na drodze do renesansowego humanizmu i ideałów neoplatońskich, które krążyły po dworze Medyceuszy. Neoplatonizm był ruchem filozoficznym i estetycznym, próbującym połączyć myśl greckiego filozofa Platona z najszlachetniejszymi ideami chrześcijaństwa. Neoplatońska koncepcja idealnego piękna i absolutnej miłości wywarła wpływ na kulturę renesansu i Botticellego.

Możemy więc sobie wyobrazić, że za filozoficzną interpretacją obrazu Botticelli i jego klientka myśleli o przeprosinach dla Medyceuszy i ich wyrafinowanej, dalekowzrocznej i głębokiej miłości do kultury i sztuki.

Sale 10-14 w Uffizi są poświęcone Botticellemu i kilku innym artystom, gdzie znajdują się również słynne Narodziny Wenus Botticellego.