Odma opłucnowa napięciowa

Odma napięciowa występuje, gdy powietrze wewnątrzopłucnowe gromadzi się stopniowo w taki sposób, że wywiera dodatnie ciśnienie na struktury śródpiersia i wewnątrz klatki piersiowej. Jest to zdarzenie zagrażające życiu, wymagające zarówno szybkiego rozpoznania, jak i niezwłocznego leczenia w celu uniknięcia zatrzymania krążenia i oddychania.

Odma opłucnowa nienapięciowa jest właściwie nazywana prostą odmą opłucnową.

Ogólne omówienie znajduje się w artykule Odma opłucnowa.

Prezentacja kliniczna

Prezentacja jest zmienna i początkowo może nie dawać żadnych objawów. Z czasem pojawia się ciężka duszność, tachykardia i hipotensja. Rozszerzone żyły szyi i odchylenie tchawicy są też często obecne. Ostatecznie, upośledzony żylny powrót skutkuje zatrzymaniem krążenia i śmiercią. Może to nastąpić w ciągu kilku minut.

Objawy kliniczne odmy prężnej u pacjenta wentylowanego są porównywalnie szybkie, z natychmiastowym spadkiem saturacji tlenem tętniczym i mieszanym żylnym w obwodowych kapilarach.5.

Patologia

Odma prężna powstaje w wyniku postępującego gromadzenia się gazu wewnątrzopłucnowego w jamie klatki piersiowej spowodowanego efektem zastawkowym podczas wdechu/wydechu. W tej sytuacji płuco po stronie przeciwnej, jeśli jest prawidłowe, zapada się całkowicie (chociaż płuco mniej niż normalnie podatne może pozostać częściowo napełnione). W obu przypadkach, w miarę dalszego powiększania się odmy, wywiera ona dodatni efekt masowy na śródpiersie (ucisk naczyń i serca) i przeciwległe płuco.

Cechy radiograficzne

Napięciowa odma opłucnowa będzie miała takie same cechy jak prosta odma opłucnowa z kilkoma dodatkowymi cechami, pomocnymi w rozpoznaniu odmy napięciowej. Te dodatkowe cechy wskazują na nadmierne rozprężenie odmy śródpiersia:

• powiększenie przestrzeni międzyżebrowych po obu stronach
• kontralne przesunięcie śródpiersia
• pogłębienie przepony

W rzadkich przypadkach obustronnej odmy opłucnowej może nie występować przesunięcie śródpiersia 6,7.

Ultrasonografia

Oprócz sonograficznych cech odmy opłucnowej, w badaniu RUSH (często wykonywanym w warunkach niestabilności hemodynamicznej) następujące cechy sugerują obecność fizjologii napięciowej 8;

• utrwalona, poszerzona żyła główna dolna 9
  • widoczna z okna podżebrowego, średnica IVC i respirofazy mogą być użyte jako przybliżony korelat ośrodkowego ciśnienia żylnego
  • poszerzenie (> 2.1 cm) i brak zmienności przy oddychaniu sugerują patologicznie podwyższone CVP, zgodne ze wstrząsem obturacyjnym
• hiperdynamiczne prawe serce z niedopełnieniem
  • funkcja prawej komory będzie prawidłowa lub ponadnormalna, ze skurczowym zatarciem jam komory
    • w tamponadzie serca, innej etiologii w różnicowaniu wstrząsu obturacyjnego, obserwuje się rozkurczowe zapadanie się prawej komory 8
    • średnica prawej komory ulega zmniejszeniu w wyniku zmniejszenia wypełnienia/przeciążenia

Leczenie i rokowanie

Leczenie odmy opłucnowej jest jednym z klasycznych nagłych przypadków medycznych, w którym życie może być uratowane lub utracone na podstawie rozpoznania i późniejszej szybkiej dekompresji. Istnieje wiele technik, a w literaturze można znaleźć wiele opinii na ten temat, ale w pierwszej kolejności ratunkiem dla życia jest zmniejszenie napięcia odmy, nawet jeśli nie uda się jej zdrenować. Można założyć torakostomię igłową (np. kaniulę dożylną 14G), zwykle w 2. przestrzeni międzyżebrowej w linii środkowo-obojczykowej, aby zyskać cenny czas, zanim będzie można założyć większy dren podwodny 1.

Diagnostyka różnicowa

• odma pęcherzowa olbrzymia: różnicowana z napięciową odmą opłucnową przez stabilność kliniczną, śródmiąższowe znamiona naczyniowe rzutujące się z pęcherzykami i brak ponownego rozprężenia hemithorax po wprowadzeniu cewnika międzyżebrowego
• odma pęcherzowa napięciowa: różnicowana przez słabą definicję lewej hemidiaphragmy, brak pęcherzyka żołądkowego i potencjalny poziom płynów powietrznych

Zobacz także

• odma opłucnowa napięciowa (podstawowa)