Przedawkowanie soku pomarańczowego – osobliwa historia przypadku potencjalnie śmiertelnej hiperkaliemii

Pomysł, że sok pomarańczowy może być szkodliwy dla zdrowia wydaje się sprzeczny z intuicją, jeśli nie dziwaczny, ale jak pokazuje niedawno opublikowany opis przypadku, sok pomarańczowy zawiera znaczne ilości potasu, a spożycie dużych ilości soku pomarańczowego może prowadzić do hiperkaliemii o ciężkości wystarczającej do zagrożenia życia.

W ciągu kilku dni u 51-letniego pacjenta, którego dotyczy niniejszy opis przypadku, wystąpiło osłabienie mięśni, które postępowało aż do porażenia wiotkiego wszystkich czterech kończyn, wymagającego pilnego skierowania do szpitala. W badaniach laboratoryjnych przy przyjęciu stwierdzono ciężką hiperkaliemię, stężenie potasu w surowicy 9,0 mmol/l, co wiąże się z wysokim ryzykiem wystąpienia zagrażających życiu zaburzeń rytmu serca i nagłego zatrzymania krążenia.

Przyjęte w trybie pilnym leczenie zakończyło się sukcesem i w ciągu kilku godzin potas powrócił do wartości prawidłowych 5,0 mmol/l. Funkcja nerwowo-mięśniowa została przywrócona w tym samym okresie czasu.

Wobec braku niewydolności nerek (najczęstsza patologiczna przyczyna hiperkaliemii) i przy wykluczeniu przyczyn endokrynologicznych, ten epizod hiperkaliemii został ostatecznie przypisany nadmiernemu spożyciu soku pomarańczowego, gdy pacjent przyznał się do wypicia 2,5 litra soku pomarańczowego (stężenie potasu 450 mg/l) codziennie przez poprzednie trzy tygodnie, aby ugasić pragnienie podczas gorącej pogody.

Mimo znacznej zmienności spożycia potasu w diecie, jego stężenie w osoczu jest zwykle utrzymywane w wąskich, dobrze zdefiniowanych granicach (3,5-5,2 mmol/l). Kontrola ta wynika przede wszystkim ze zdolności nerek do ciągłej regulacji ilości potasu traconego z organizmu z moczem.

Zwiększone wydalanie potasu z moczem zazwyczaj chroni przed wzrostem stężenia potasu w osoczu po spożyciu dużej ilości potasu, tak więc zwiększone spożycie potasu w diecie jest rzadką przyczyną hiperkaliemii u osób z prawidłową czynnością nerek.