Star Clippers UK – The UK General Sales Agents

Early History of Clipper Ships: Opium, Ludzie i Herbata

25 marca 2015

W zeszłym tygodniu Star Clippers przyjrzał się znaczeniu przylądka Horn we wczesnych dniach żeglugi i niebezpiecznej trasie, jaką reprezentuje. Pozostając przy historii żeglarstwa wiatrowego, cofamy się jeszcze bardziej, aby zagłębić się we wczesną historię kliperów.

Pochodzenie słowa „kliper” jest niepewne, ale zostało wyjaśnione na kilka sposobów. Jedno z wyjaśnień sugeruje, że „kliper” odnosi się do angielskiego słowa „clip”, oznaczającego „szybki bieg lub lot”, podczas gdy inne odnosi się do trzonu statku, który został zaprojektowany tak, aby „prześlizgiwać się nad falami, a nie przebijać się przez nie.”

Niezależnie od znaczenia, nie ma wątpliwości, że w tamtym czasie kliper był najszybszym typem statku pływającym po morzach. Podczas krótkiej złotej ery kliperów, między późnymi latami czterdziestymi a siedemdziesiątymi XIX wieku, statki ścigały się dookoła świata na różnych szlakach handlowych.

Trzy szlaki w szczególności miały duże znaczenie dla światowego handlu. Pierwsza z nich to: Nowy Jork do San Francisco przez Przylądek Horn, który transportował nadzieję poszukiwaczy złota na kalifornijskie pola złota. Drugim były Chiny do Anglii z ładunkami herbaty, a trzecim Indie do Chin z opium. Opium było w Chinach nielegalne, ale przemycano je i wraz ze srebrem było jedynym towarem, który chińscy kupcy akceptowali w zamian za herbatę, porcelanę i jedwab.

Pochodzenie kliperów

Klipery pływały już około 50 lat przed złotą erą, a pierwsze statki zbudowano w Normandii i Bretanii we Francji około 1800 roku. W tym czasie nie istniał jeszcze termin „kliper”, ale statki miały podobne cechy. Statki te były używane do przemytu i prywatnej żeglugi w niespokojnym okresie napoleońskim. Brytyjskie statki nie dorównywały szybkością i elegancją tym francuskim, a Lord Nelson przyznał nawet, że najlepsze statki w jego flocie to te zdobyte na francuskiej flocie.

W czasie wojny 1812 roku między Wielką Brytanią a Stanami Zjednoczonymi, Ameryka wprowadziła typ statku znany jako Baltimore Clipper. Statki te, lekko wyposażone w pancerz, żeglowały bardzo dobrze i doskonale nadawały się do uprawiania prywatnej żeglugi. W rzeczywistości były tak imponujące, że zostały omówione przez brytyjskich parlamentarzystów i nazwane „packet ships”. Najczęściej pływały między Nowym Jorkiem a Liverpoolem, ale zdarzały się też rejsy między innymi portami USA i Wielkiej Brytanii oraz do Australii – przewożąc emigrantów i ładunki.

W 1845 roku rywalizacja o zbudowanie najszybszego żaglowca nasiliła się dzięki pomysłowemu młodemu konstruktorowi statków, Donaldowi McKayowi, który rozpoczął budowę statków w bostońskiej stoczni. W ciągu 20 lat udało mu się zbudować czterdzieści kliperów w stoczni Border Street w Bostonie. McKay zmarł w 1880 roku, ale nabrzeże Border Street wciąż pełne jest reliktów z czasów, gdy budowano historyczne klipery.

Rzeka złota

W 1847 roku w maleńkiej wiosce San Francisco mieszkała tylko garstka ludzi – ale w styczniu następnego roku wszystko się zmieniło. James Wilson Marshall odkrył złoto w Kalifornii, a setki statków przybiły do San Francisco na swojej trasie. Wiele z nich zdecydowało się opłynąć cały dystans wokół przylądka Horn, zamiast odbyć podróż lądem, co wiązało się z narażeniem się na gniew nieprzyjaznych Indian.

Wiele statków utknęło w San Francisco i zostało przekształconych w hotele, bary, sklepy, domy publiczne i więzienia. San Francisco stało się ważnym celem handlowym i uważano, że wszystko, co można kupić w Nowym Jorku za jednego dolara, można sprzedać w San Francisco za dziesięć dolarów.

Warto również zauważyć, że jedną z osób, które wyruszyły do San Francisco na poszukiwanie złota, był Levi Strauss z Bawarii w Niemczech w 1853 roku. Uszył on spodnie ze starego brezentu, a kieszenie przymocował miedzianymi nitami. Dość powiedzieć, że na swoich dżinsach Levis zarobił o wiele więcej niż poszukiwacze złota.

Gorączka herbaty

W połowie XIX wieku picie herbaty w Wielkiej Brytanii zaczynało być naprawdę modne, a wielu kupców z niecierpliwością czekało w Londynie. Ze względu na duży popyt, kapitanowie i załogi byli zmuszani do maksymalnego wysiłku, a kupcy oferowali nagrodę w wysokości 10 szylingów za tonę dla pierwszego statku, który przypłynie, z dodatkowymi 100 funtami dla zwycięskiego kapitana i dodatkowymi miesięcznymi pensjami dla załogi.

Trzy z najbardziej prestiżowych statków tamtych czasów o nazwach: Ariel, Taeping i Serica; wszystkie wyruszyły 30 maja 1866 roku na słynny wyścig po herbatę. Trzy miesiące później Ariel i Taeping zostały zauważone w Lizard Point – najdalej na południe wysuniętym punkcie Wielkiej Brytanii.

Dwaj kapitanowie zobaczyli się nawzajem, co wywołało wściekły pęd ku Tamizie. Po 99 dniach żeglugi zarówno Ariel, jak i Taeping dotarły do Londynu w odstępie 38 minut od siebie (Taeping pierwszy w Old London Docks, a Ariel drugi w East India Docks), a nagroda została podzielona. Serica nie pozostała daleko w tyle, kończąc wyścig niecałą godzinę za Arielem.

W XXI wieku nie ma pośpiechu w handlu i chociaż nie ma sposobu, aby określić warunki pogodowe, można zagwarantować relaksujące i bardzo przyjemne doświadczenie żeglarskie z rejsami Star Clippers. Żegluga przez Kanał Panamski oznacza, że nie ma już potrzeby doświadczania zdradzieckich warunków panujących na Przylądku Horn. Najlepszym sposobem, aby odtworzyć doświadczenia wymienione w tym blogu jest wyruszenie w rejs po Oceanie Atlantyckim. Otoczony przez krystalicznie czyste wody, będziesz w stanie znaleźć spokój i ciszę na środku oceanu.