Wilhelm II

Wilhelm II był drugim z kolei żyjącym synem Wilhelma I i Matyldy z Flandrii. Po śmierci Wilhelma I jego ziemie zostały podzielone; jego starszy syn Robert został księciem Normandii, a Wilhelm Rufus otrzymał Anglię. Został koronowany 26 września 1087 roku. Niemal od razu musiał stawić czoło rebelii na rzecz Roberta, na czele której stanął ich wuj Odo, hrabia Kentu i biskup Bayeux. Buntownicy zostali pokonani w dużej mierze dzięki pomocy angielskich legionów, którym Wilhelm obiecał m.in. mniejsze podatki i łagodniejsze prawa leśne, ale obietnicy nie dotrzymał. W 1091 r. zaatakował z pewnym powodzeniem Normandię; na mocy traktatu z Rouen Robert pozwolił mu zatrzymać zdobyte ziemie w zamian za pomoc w przywróceniu porządku i odzyskaniu hrabstwa Maine. Te obietnice również zostały tylko częściowo spełnione.

Archbiskup Lanfranc zmarł w 1089 roku. Wilhelm, który, jak się wydaje, był otwarcie niereligijny, utrzymał wakujące stanowisko i wykorzystywał pozbawiony przywództwa Kościół poprzez swojego zdolnego i niepopularnego ministra Ranulfa Flambarda. Ale w 1093 r., myśląc, że umiera, mianował arcybiskupem Anzelma, opata z Bec, czołowego teologa, który dołożył wszelkich starań, by odrzucić ten urząd. Król wyzdrowiał, wyzbył się zabobonnych lęków i wkrótce pokłócił się z arcybiskupem. Pierwszy spór dotyczył uznania jednego z dwóch rywalizujących papieży; kolejne kłopoty pojawiły się z powodu słabej jakości rycerzy arcybiskupa; na dodatek Wilhelm nie pozwolił Anzelmowi odwiedzić papieża, by otrzymać paliusz. Sobór w Rockingham (luty 1095) nie podjął decyzji co do praw arcybiskupa. Król pragnął jego depozycji, ale został przechytrzony przez legata papieskiego do Anglii.

W 1096 r. książę Robert postanowił wyruszyć na krucjatę. Aby sfinansować swoją wyprawę, zaproponował Wilhelmowi zastawienie księstwa za 100 000 marek. Wilhelm zebrał pieniądze w Anglii, dzięki czemu uzyskał kontrolę nad Normandią, gdzie przywrócił porządek i zaatakował Maine oraz francuskie Vexin. Rozważał zawarcie podobnego targu z księciem Akwitanii, ale 2 sierpnia 1100 r., podczas polowania w New Forest z bratem Henrykiem, zginął od strzały Waltera Tirela. Jego ciało zostało przywiezione przez leśniczego do Winchesteru i pochowane bez ceremonii w katedrze, podczas gdy jego brat zagarnął jego skarb i tron.

William był zdolnym władcą i w swoich sporach z Anzelmem domagał się jedynie praw, z których korzystał jego ojciec. Jego reputacja ucierpiała, ponieważ był homoseksualistą i człowiekiem niereligijnym w epoce, w której uprzedzenia były silne, a prawie cała historia była pisana przez ludzi kościoła.