Zwyrodnienie plamki żółtej

Wprowadzenie

Zwyrodnienie plamki żółtej to nazwa nadana grupie chorób oczu, które wpływają na siatkówkę, powodując stopniową utratę widzenia centralnego (czytania). Nigdy nie powoduje całkowitej ślepoty, ponieważ widzenie otaczające (boczne) pozostaje normalne, ale upośledza zdolność osoby do czytania, rozpoznawania twarzy, prowadzenia samochodu i utrudnia rozpoznawanie kolorów i kontrastów.

Zwyrodnienie plamki żółtej często dotyka ludzi powyżej 50 roku życia i jest określane jako „zwyrodnienie plamki związane z wiekiem” lub AMD. Obecnie nie ma lekarstwa na AMD, a wysiłki w zakresie leczenia są skierowane na utrzymanie użytecznego widzenia centralnego tak długo, jak to możliwe.

AMD jest główną przyczyną utraty wzroku w świecie zachodnim, stanowiąc prawie 50% wszystkich przypadków niedowidzenia.

Przyczyny

Przyczyny AMD nie są w pełni poznane, jednak głównym czynnikiem ryzyka jest postępujący wiek. Choroba wydaje się występować w niektórych rodzinach, co sugeruje, że niektóre z nich są bardziej podatne genetycznie niż inne.

Typy AMD

Są dwa typy AMD, postać sucha i postać mokra.Obie formy rozpoczynają się w nabłonku barwnikowym siatkówki (RPE) – warstwie komórek, które odżywiają siatkówkę.

Suche AMD

Suche AMD jest najczęstsze, stanowi 85-90% wszystkich przypadków. Rozwija się stopniowo i nie powoduje nagłej utraty wzroku ani zniekształceń. Kiedy komórki RPE obumierają, komórki siatkówki znajdujące się powyżej również obumierają, co prowadzi do powstania plam „brakującej” siatkówki. Więcej o naszych badaniach nad suchą postacią AMD można przeczytać tutaj: Dry AMD research at LEI.

Wet AMD

Mokre AMD jest najcięższe, stanowi 10 – 15% przypadków. Rozwija się, gdy nowe naczynia krwionośne dziko rosną pod siatkówką. Naczynia te mogą krwawić lub wyciekać płyn, powodując bliznowacenie siatkówki i utratę wzroku. Nieleczona, szybka i poważna utrata widzenia centralnego może nastąpić w krótkim czasie.

Objawy

Głównym objawem AMD jest zamazanie widzenia centralnego, przy czym wiele osób doświadcza trudności podczas czytania. Ludzie doświadczają również zamazanych, ciemnych lub pustych plam, podobnych do efektu po patrzeniu w lampę błyskową. Częstym i ważnym objawem jest zniekształcenie, proste linie, takie jak framugi drzwi lub słupy uliczne mogą wydawać się wygięte lub pofalowane.

Prawie wszyscy pacjenci z AMD widzą wystarczająco dobrze, aby dbać o siebie i kontynuować czynności, które nie wymagają szczegółowego widzenia.

Diagnoza

Regularne badania oczu są najlepszym sposobem na wykrycie AMD, powinny być przeprowadzane przez okulistę. Jeśli doświadczasz któregokolwiek z powyższych objawów, umów się na wizytę jak najszybciej.

Faktory ryzyka

Badania sugerują, że istnieją rzeczy, które można zrobić, aby zmniejszyć ryzyko rozwoju AMD, w tym:

• zaprzestać palenia,
• spożywać dietę bogatą w świeże owoce i ciemnozielone warzywa liściaste,
• zwiększyć spożycie ryb i innych pokarmów bogatych w kwasy omega,
• uzupełnić dietę o witaminy, minerały i przeciwutleniacze,
• ochronić oczy przed promieniowaniem ultrafioletowym,
• regularnie kontrolować wzrok u lekarza.

Leczenie

Nie ma obecnie lekarstwa na AMD, a wysiłki w zakresie leczenia są skierowane na utrzymanie użytecznego widzenia centralnego tak długo, jak to możliwe. Leczenie różni się w zależności od rodzaju AMD i indywidualnych cech schorzenia.

Różne metody leczenia mokrego AMD obejmują:

• Leki Ranibizumad (Lucentis), Aflibercept (Eylea) i Bevacizumab (Avastin)są najczęściej stosowane. Leki te są wstrzykiwane do jamy ciała szklistego oka, zmniejszając przeciek z naczyń krwionośnych pod siatkówką. Ponieważ nie jest to lekarstwo, większość pacjentów poddawanych tym zabiegom będzie wymagała dożywotniej terapii w odstępach 1-3 miesięcznych.
• Terapia fotodynamiczna (PDT) jest specjalistyczną terapią laserową łączącą wstrzyknięcie światłoczułego leku o nazwie Verteporfin do krwiobiegu, po którym następuje leczenie laserowe. Oba leki działają razem w celu uszczelnienia nieszczelnych naczyń krwionośnych bez powodowania uszkodzeń innych części oka i jest to szczególnie skuteczne w leczeniu odmiany mokrej AMD zwanej idiopatyczną polipowatą naczyniówkową waskulopatią naczyniówkową, powszechnie występującej u Azjatów i Hindusów. U tych pacjentów PDT może zmniejszyć potrzebę ciągłego leczenia zastrzykami, jak wspomniano powyżej.
• Fotokoagulacja laserowa to skoncentrowana wiązka światła laserowego o wysokiej energii, skierowana na siatkówkę, w celu uszczelnienia nieszczelnych naczyń krwionośnych. Jeśli ta metoda leczenia jest odpowiednia, może zmniejszyć potrzebę kontynuacji leczenia zastrzykami.

Konsultacja z okulistą pozwoli określić, które leczenie jest odpowiednie dla każdego przypadku.

Nie ma obecnie sprawdzonych metod leczenia, które mogłyby odwrócić skutki suchego AMD. Niektóre witaminy, minerały i antyoksydanty „mogą” spowolnić postęp wczesnego stadium AMD. W Lions Eye Institute prowadzone są również badania kliniczne nad nowymi metodami laserowymi i farmakologicznymi leczenia suchej postaci AMD. Te eksperymentalne opcje należy omówić z okulistą biorącym udział w badaniach klinicznych dotyczących suchego AMD.

Instytut Lions Eye prowadzi również szereg badań klinicznych. Można je obejrzeć na naszej stronie Badania kliniczne.

Dalsze informacje & Wsparcie

Jeśli ma Pan/Pani jakiekolwiek pytania lub wątpliwości dotyczące AMD i jego leczenia, proszę omówić je z okulistą.

Ważne jest, aby zdać sobie sprawę, że nie jest Pan/Pani sam/a. Ponad 100 000 Australijczyków cierpi na utratę wzroku z powodu AMD. Większość ludzi, nawet z poważną utratą wzroku, jest w stanie kontynuować niezależne życie dzięki wsparciu medycznemu i społecznemu.

Grupy wsparcia pacjentów są dostępne i mogą dostarczyć informacji i zasobów, aby pomóc ludziom żyjącym z AMD, okulista może skierować Pana/Panią do tych zasobów.

W celu uzyskania dodatkowych informacji proszę zapoznać się z naszą broszurą na temat zwyrodnienia plamki żółtej lub skontaktować się z Macular Disease Foundation: http://www.mdfoundation.com.au/

Co dalej?

Proszę skontaktować się z Instytutem Lions Eye, aby umówić się na wizytę u odpowiedniego okulisty. Do umówienia się na wizytę wymagane jest aktualne skierowanie od lekarza rodzinnego lub optometrysty.