Fortuna

Fortuna – Vrouwe Geluk; Zij die Brengt

Fortuna was oorspronkelijk wellicht een Etruskische of Latijnse godin. Toen de Romeinen haar leerden kennen, werden ook zij verliefd op Vrouwe Geluk. Fortuna is de geest van kansen, fortuin, vruchtbaarheid, overvloed, of het gebrek daaraan. Hoewel zij nu niet zo bekend is als Juno of Diana, was zij een zeer belangrijke godheid, geliefd bij de massa’s. Augustus Caesar beweerde dat zij hem als haar bevoorrechte zoon had geadopteerd. Dat was misschien een beetje een dreigement aan het adres van zijn vijanden: als Fortuna je gunstig gezind is, wie kan je dan nog kwaad doen of verslaan?

Fortuna, de oorspronkelijke Lady Luck, komt in werkelijkheid met geen enkele Griekse godin overeen. Ze past niet netjes in mythologieboeken die gebaseerd zijn op identificatie, en daarom wordt ze vaak genegeerd. (Athena is Minerva; Zeus is Jupiter, enzovoort.) Toch werd Fortuna alom aanbeden. Romeinse soldaten brachten haar verering naar Engeland, waar ze in Gloucester altaarruimte deelde met Mercurius en Rosmerta.

Fortuna personifieert geluk. Ze heerst over orakels, het lot en het toeval. Ze beschermt getrouwde vrouwen en wordt vooral vereerd door moeders. Ze beheerst de energie die tot voortplanting leidt. Helaas heeft ze een beetje de reputatie wispelturig te zijn.

Fortuna is een orakelgodin. Het was mogelijk om je fortuin te laten voorspellen in haar heiligdommen. Ze was niet specifiek een godin van het gokken, meer van de fortuinen van het leven; maar ze schenkt wel geluk: het kan geen kwaad haar zegeningen aan te roepen voor gokgeluk.

Fortuna kan voortbestaan onder het masker van Catharina van Alexandrië, de heilige met het rad.

Oorsprong:

Romeinse streek

Embleem:

Het Rad van Fortuin, als in een roulettewiel

Attributen:

Wiel, roer (beide kunnen direct van richting veranderen, bewegen of stil blijven staan, net als geluk), een draaiende wereldbol, ook een cornucopia

Geheiligde data:

– 1 april is de heilige dag van Fortuna in haar gedaante als Fortuna Virilis, de geest die mannen naar vrouwen doet verlangen. Echtgenotes roepen haar traditioneel aan om de seksuele belangstelling van hun echtgenoten te behouden of te doen herleven. (Iedereen kon haar echter voor dit doel aanroepen, getrouwd of niet.)

– 11 juni was de inwijdingsdag van Fortuna’s tempel in Rome’s Forum Boarium.

– De Fortunalia, het feest van Fortuna, valt samen met de Zomerzonnewende.

Geheiligde plaatsen:

Zij had een belangrijk heiligdom in Trastevere, evenals in het Forum, en een tempel in Praeneste, het huidige Palestrina. In 2008 legden archeologen een tempel bloot die kennelijk was gewijd aan Fortuna en Jupiter in Zippori, Israël, hoofdstad van de regio Galilea ten tijde van de Romeinse overheersing. Tijdens de Byzantijnse overheersing werd op deze plaats een kerk gebouwd.

Offering:

Haar traditionele offergave bestond uit een mengsel van honing, melk en klaprozen, plus gebak in de vorm van een wiel.

Zie ook:

• Athena
• Jupiter
• Lakshmi
• Mercurius
• Minerva
• Rosmerta
• Zeus
• Romeinse Mythologie