Articles

Polska

Polska, kraj w Europie Środkowej. Polska jest położona na geograficznym skrzyżowaniu, które łączy zalesione ziemie północno-zachodniej Europy z morskimi szlakami Oceanu Atlantyckiego i żyznymi równinami euroazjatyckiej granicy. Obecnie ograniczona przez siedem państw, Polska zmieniała się i słabła na przestrzeni wieków, targana siłami historii regionalnej. We wczesnym średniowieczu małe księstwa i miasteczka Polski były podporządkowywane kolejnym falom najeźdźców, od Niemców i Bałtów po Mongołów. W połowie XV w. zjednoczona Polska była największym państwem w Europie i prawdopodobnie najpotężniejszym narodem kontynentu. Jednak dwa i pół wieku później, podczas rozbiorów (1772-1918), zniknęła, podzielona między walczące ze sobą imperia Rosji, Prus i Austrii.

Polska
Polska

Polska.

Encyclopædia Britannica, Inc.

Gdańsk, Polska
Gdańsk, Polska

Przedmieście Gdańska, Polska, nad Motławą.Fridmar Damm/Leo de Wys Inc.

Nawet jednak w czasach narodowego kryzysu polska kultura pozostała silna; wręcz rozkwitła, choć czasem z dala od domu. Polskie ideały rewolucyjne, niesione przez tak wybitnych patriotów, jak Kazimierz Pułaski i Tadeusz Kościuszko, były wzorem dla rewolucji amerykańskiej. Polska konstytucja z 1791 roku, najstarsza w Europie, z kolei zawierała ideały rewolucji amerykańskiej i francuskiej. Polacy osiedlili się później licznie w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Argentynie i Australii i przenieśli tam swoją kulturę. W tym samym czasie polscy artyści okresu romantyzmu, tacy jak pianista Fryderyk Chopin i poeta Adam Mickiewicz, byli wiodącymi postaciami na kontynencie europejskim w XIX wieku. Idąc za ich przykładem, polscy intelektualiści, muzycy, filmowcy i pisarze nadal wzbogacają światową sztukę i literaturę.

Polska
PolskaEncyclopædia Britannica, Inc.

Odrodzona jako państwo w 1918 r., ale spustoszona przez dwie wojny światowe, Polska bardzo ucierpiała w ciągu XX wieku. II wojna światowa była szczególnie niszcząca, ponieważ historycznie silna polska społeczność żydowska została niemal całkowicie unicestwiona w Holokauście. Zginęły również miliony nieżydowskich Polaków, ofiar kolejnych zaborów i podbojów. Wraz z upadkiem III Rzeszy Polska ponownie straciła niepodległość, stając się komunistycznym państwem satelickim Związku Radzieckiego. Prawie pół wieku trwały rządy totalitarne, choć nie obyło się bez zdecydowanych sprzeciwów ze strony polskich robotników, którzy wspierani przez dysydencki Kościół katolicki kwestionowali ekonomiczne niepowodzenia systemu sowieckiego.

Pod koniec lat siedemdziesiątych, począwszy od stoczni w Gdańsku, robotnicy ci utworzyli ogólnokrajowy ruch pod nazwą Solidarność. Pomimo aresztowania przywódców Solidarności, jej gazety nadal wydawano, rozpowszechniając jej wartości i program w całym kraju. W maju 1989 roku upadł polski rząd, wraz z komunistycznymi reżimami w całej Europie Wschodniej, rozpoczynając szybką transformację Polski w demokrację.

Zaopatrz się w subskrypcję Britannica Premium i uzyskaj dostęp do ekskluzywnych treści. Subscribe Now

Ta transformacja nie obyła się bez trudności, jak napisała dekadę później nagrodzona Nagrodą Nobla poetka Wisława Szymborska:

Dochodziłem do paradoksalnego wniosku, że niektórzy robotnicy mieli w PRL-u o wiele łatwiej. Nie musieli udawać. Nie musieli być grzeczni, jeśli nie mieli na to ochoty. Nie musieli tłumić swojego zmęczenia, znudzenia, irytacji. Nie musieli ukrywać swojego braku zainteresowania problemami innych ludzi. Nie musieli udawać, że plecy ich nie bolą, gdy w rzeczywistości to one ich wykańczały. Jeśli pracowali w sklepie, nie musieli starać się nakłonić klientów do zakupu, ponieważ produkty zawsze znikały, zanim pojawiały się kolejki.

Na przełomie XXI i XXI wieku Polska była demokracją rynkową, obfitującą w produkty wszelkiego rodzaju i członkiem NATO (Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego) oraz Unii Europejskiej (UE), sprzymierzonym silniej z Europą Zachodnią niż Wschodnią, ale jak zawsze znajdującym się pomiędzy nimi.

Polska jest krajem uderzającego piękna, poprzecinanym wielkimi lasami i rzekami, szerokimi równinami i wysokimi górami. Warszawa, stolica kraju, łączy nowoczesne budynki z historyczną architekturą, której większość została poważnie uszkodzona podczas II wojny światowej, ale od tego czasu została wiernie odrestaurowana w ramach jednego z najbardziej gruntownych wysiłków na rzecz odbudowy w historii Europy. Inne miasta o znaczeniu historycznym i kulturalnym to Poznań, siedziba pierwszego biskupstwa w Polsce; Gdańsk, jeden z najbardziej aktywnych portów na ruchliwym Morzu Bałtyckim; oraz Kraków, historyczne centrum sztuki i edukacji oraz dom papieża Jana Pawła II, który uosabiał dla Polaków walkę ich kraju o niepodległość i pokój w czasach współczesnych.

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *