Kontynent afrykański bardzo powoli się rozdziela. Naukowcy twierdzą, że rodzi się nowy ocean.

W jednym z najgorętszych miejsc na Ziemi, wzdłuż jałowej części wschodnioafrykańskiego regionu Afar, można stanąć dokładnie w miejscu, gdzie głęboko pod ziemią kontynent się rozdziela.

Ten opustoszały obszar znajduje się na szczycie skrzyżowania trzech płyt tektonicznych, które bardzo powoli odsuwają się od siebie, skomplikowany proces geologiczny, który według naukowców ostatecznie rozdzieli Afrykę na dwie części i stworzy nowy basen oceaniczny miliony lat od teraz. Na razie najbardziej oczywistym dowodem jest 35-milowe pęknięcie na etiopskiej pustyni.

Cel tektoniczny kontynentu afrykańskiego był badany przez kilka dekad, ale nowe pomiary satelitarne pomagają naukowcom lepiej zrozumieć to przejście i oferują cenne narzędzia do badania stopniowych narodzin nowego oceanu w jednym z najbardziej geologicznie unikalnych miejsc na naszej planecie.

„Jest to jedyne miejsce na Ziemi, gdzie można studiować jak kontynentalny ryft staje się oceaniczny ryft,” powiedział Christopher Moore, doktorant na Uniwersytecie w Leeds w Wielkiej Brytanii, który został przy użyciu radaru satelitarnego do monitorowania aktywności wulkanicznej w Afryce Wschodniej, która jest związana z kontynentem rozpadu.

Uważa się, że Afryka nowy ocean zajmie co najmniej 5 milionów do 10 milionów lat, aby utworzyć, ale Afar regionu w fortunnej lokalizacji na granicach Nubian, Somali i płyt arabskich czyni go wyjątkowym laboratorium do badania skomplikowanych procesów tektonicznych.

Skorupa ziemska składa się z tuzina dużych płyt tektonicznych, które mają nieregularne kształty, skaliste płyty, które nieustannie się o siebie ocierają, wspinają, wsuwają pod siebie lub oddalają od siebie.

Przez ostatnie 30 milionów lat płyta arabska oddalała się od Afryki, a proces ten spowodował powstanie Morza Czerwonego i Zatoki Adeńskiej pomiędzy dwoma połączonymi lądami. Ale płyta somalijska we wschodniej Afryce jest również rozciąga się od płyty nubijskiej, zdzierając się wzdłuż wschodnioafrykańskiej doliny ryftowej, która rozciąga się przez Etiopię i Kenię.

Ale nadal istnieją pewne wielkie niewiadome, w tym, co powoduje kontynent do rozdarcia. Niektórzy uważają, że masywny pióropusz rozgrzanych skał wznoszący się z płaszcza pod Afryką Wschodnią może być przyczyną kontynentalnego ryftu w tym regionie.

W ostatnich latach instrumenty GPS zrewolucjonizowały tę dziedzinę badań, pozwalając naukowcom na precyzyjne pomiary tego, jak ziemia porusza się w czasie, powiedział Ken Macdonald, geofizyk morski i emerytowany profesor na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa Barbara.

„Dzięki pomiarom GPS można zmierzyć tempo ruchu do kilku milimetrów na rok”, powiedział Macdonald. „W miarę jak będziemy uzyskiwać coraz więcej pomiarów z GPS, będziemy mogli uzyskać znacznie większe poczucie tego, co się dzieje.”

Dokładne obserwacje satelitarne w połączeniu z dodatkowymi badaniami terenowymi mogą również pomóc naukowcom poskładać razem to, co dzieje się pod ziemią w regionie Afar. Ale jeśli obszar ten jest żywym laboratorium do badania ryftu kontynentalnego, środowisko nie ułatwia tego zadania.

„Został on nazwany piekłem Dantego”, powiedziała Cynthia Ebinger, geofizyk z Uniwersytetu Tulane w Nowym Orleanie, która przeprowadziła liczne badania terenowe w regionie Afar. „Najgorętsze zamieszkane miasto na powierzchni Ziemi znajduje się w Afarze. Temperatury w ciągu dnia często dochodzą do 130 stopni Fahrenheita, a w nocy ochładzają się do 95 stopni.”

Niektóre z badań Ebingera w terenie skupiały się na gigantycznym, 35-milowym pęknięciu, które otworzyło się na etiopskiej pustyni w 2005 roku. Gwałtowny rozłam był odpowiednikiem kilkuset lat ruchu płyt tektonicznych w ciągu zaledwie kilku dni, jak powiedziała.

Od tego czasu praca Ebingera skupiła się na tym, co wyzwala te ekstremalne wydarzenia. Jej badania sugerują, że proces ryftowania nie zawsze jest gładki i stabilny, ale czasami może być definiowany przez intensywne wstrząsy po drodze.

„Staramy się zrozumieć słomę, która łamie kręgosłup wielbłąda” – powiedziała.

Ebinger uważa, że rosnące ciśnienie magmy może wywoływać eksplozje obserwowane w regionie Afar. Porównała ten scenariusz do przepełnienia balonu i wytworzenia tak dużego napięcia na powierzchni zewnętrznej, że nie potrzeba wiele, aby zmniejszyć ciśnienie i spowodować pęknięcie balonu.

Z czasem te wydarzenia związane z rozłamem ukształtują na nowo kontynent afrykański.

Każda z płyt granicznych w regionie Afar rozprzestrzenia się z różną prędkością, ale połączone siły tych oddzielających się płyt tworzą tak zwany system grzbietów śródoceanicznych, gdzie w końcu powstanie nowy ocean.

„Zatoka Adeńska i Morze Czerwone zaleją region Afar i Dolinę Ryftową Afryki Wschodniej i staną się nowym oceanem, a ta część Afryki Wschodniej stanie się oddzielnym, małym kontynentem” – powiedział Macdonald.

Trzy płyty rozdzielają się z różną prędkością. Płyta arabska oddala się od Afryki w tempie około 1 cala na rok, podczas gdy dwie płyty afrykańskie oddzielają się jeszcze wolniej, od pół cala do 0,2 cala na rok, według Macdonalda.

Proces ryftu może zachodzić w tempie lodowca, ale naukowcy twierdzą, że istnieją wyraźne oznaki, że przejście to ma miejsce. Gdy płyty oddzielają się od siebie, materiał z głębi Ziemi przemieszcza się na powierzchnię i tworzy skorupę oceaniczną na grzbietach.

„Widzimy, że skorupa oceaniczna zaczyna się formować, ponieważ jest wyraźnie różna od skorupy kontynentalnej w swoim składzie i gęstości” – powiedział Moore.

„.